brzoza

Autor:: teaclub plaza W: Dodatki Dnia: wtorek, maja 17, 2016 Komentarzy: 0 Wyświetleń:: 1808

Brzoza to jedno z najpopularniejszych drzew widocznych w naszym polskim krajobrazie, zarówno ze względu na częstość występowania jak i charakterystyczna sylwetkę i przede wszystkim wyraźnie widoczną białą korę. należy do rodziny brzozowatych- Betulaceae. Brzoza łatwo się rozprzestrzenia i przez niektórych jest uważana za chwast leśny wśród drzewostanu, łatwo wypierający inne gatunki ze swego otoczenia. Ale z drugiej strony brzoza jest też roślina leczniczą. Powszechnie wykorzystuje się dwa gatunki ? brzozę brodawkowatą ? Betula verrucosa i brzozę omszoną ? Betula pubescen a także, zwłaszcza w USA brzozę papierową ? Betula papyrifera z odziny brzozowatych- Betulaceae.

Najważniejszym i najczęściej stosowanym surocem są liście brzóz. Ręcznie zbiera się młode liście w lecie i szybko suszy w przewiewnym miejscu, cienkiej warstwie, w cieniu. Ich głównym składnikiem są flawonoidy, np. Hiperozyd, galaktozyd mirycetyny, których ogólna zawartośc suowcu wynosi do 2,5% oraz olejek eteryczny, którego głównymi składnikami są sekswiterpeny. Ponadto występują garbiniki katechinowe, leukoantocyjanidyny, dużo kwasu askornbowego, naet do 5% i znaczna ilośc substancji minealnych, do 4% w tym tak istotnych jak sole magnezu, potasu, cynku i miedzi. W liściach, ale tylko młodych występują saponozydy. Liście są najczęściej składnikiem mieszanek ziołowych i preparatówgalenowych. Wykazują działanie moczopędne, nie drażniąc przy tym nerek. Mają tez działanie saluretyczne, stąd ich zastosownaie w chorobach z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak: choroba reumatyczna, dna moczanowa, trądzik młodzieńczy, gościec. Zewnętrznie przy wypadaniu włosów w postaci wody brzozowej lub naparów, stąd częste wykorzystanie bzozy w kosmetyce. Wycuągi z liści brzozy są składnikami preparatów stosowanych w leczeniu łuszczycy. Sok brzozowy zawiera cukier inwertowany, kwasy organiczne- jabłkowy, cytrynowy, sole minealne, aminokwasy i peptydy. Stosowany jest w przewlekłych schorzeniach dróg moczowych, w obzękach secowo-naczyniowych, jako środek wzmacniający, regulujący przemiane materii i zapobiegający kamicy nerkowej. Zewnętrznie do płukania włosów i wybielania piegów.

Podobnie zbierane i stosowane są pączki brzozowe ? Gemmae betulae, które dodatkowo zawierają gęstą, żywicowata ciecz bogata w liczne związki fenolowe. Są badzo skuteczne w schorzeniach górnych dróg oddechowych, a zbiera się je w okresie zimowym.

Istotnymi związkami chemicznymi białej kory brzozowej są triterpeny, które w pzyrodzie sa bardzo rozpowszechnione. Tym najważniejszym w brzozie jest betulina, którą znamy juz od ponad 200 lat. Wyizolował ją w 1788 roku Lowitz i jest to zapewne jedna z pierwszych substancji naturalnych uzyskanych z roślin. Właśnie w korze brzóz jest jej najwięcej, bo w ilości 25%. Betulina i jej pochodne wykazuja wiele interesujących właściwości farmakologicznych. Do tych najważniejszych należy działanie hamujące rozwój niektórych linii nowotworowych. Renesans zainteresowania tymi triterpenami zaczął się w 1995 roku, kiedy odkryto, że kwas butelinowy jest czynnikiem indukującym proces apoptozy ? samobójczej smierci, komórek czerniaka ludzkiego. Wśród innych działań można wymienić hamowanie rozwoju bakterii, wirusów, działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwbólowe, ochonne dla wątroby. Istnieja tez informacje, że betulina wspomaga gojenie trudnych ran oparzeniowych i łagodzi obrzęki po ukąszeniach owadów. Obecnie betulina uznawana jest za ptencjalnego prekusora wielu nowych środków leczniczych. Przykładem niech będzie kwas butelinowy i jego pochodne, które wykazały aktywność przeciw wirusowi HIV. Ze względu na obecność w korze salicylanu metylu była ona w medycynie ludowej wykorzystywana jako dodatek do kąpieli, jako środek przeciw przeziębieniu i chorobom skóry. Ten salicylan metalu ujawnia też swoje działanie podczas biczowania się witkami w rosyjskiej bani i fińskiej saunie.

W trakcie suchej destylacji drewna brzozowego otrzymuje się słomę, czyli dziegieć brzozowy ? Oleum Betulae. Inna nazwa pochodzi od Rosjan, którzy zajmowali się jego produkcją i dystrybucją do krajów europejskich. Jest to brunatnoczarna, ciągliwa ciecz o zapachu dymu, zawierająca około 6% mieszaniny związków fenolowych takich jak: fenol, gwajakol, krezol, pirokatechol. Mają one silne działanie bakteriobójcze, odkażające i drażniące wykorzystywane w przewlekłych chorobach skórnych i reumatycznych. W weterynarii jako środek przeciwświerzbowy. Od najdawniejszych czasów wytwarzaniem smoły i innych produktów z drewna zajmowali się smolarze. To oni byli przewodnikami Maćka z Bogdańca w "Krzyżakach" Sienkiewicza przez nieprzebyte lasy, które znali doskonale. Do beczki dziegciu ? byc może brzozowego wskoczył w pełnym stroju ataman Bohun, zanurzywszy się z głową, aby tak zamaskowany łatwiej podejść oddziały Wołodyjowskiego. Pomogły mu w tym zarówno czarny niemal kolor dziegciu, jak i zapach zbliżony do dymu i przez to nie budzący niepokoju czujnych jak zwykle koni. Wato wspomnieć o hubach brzozowych ? naroślach na pniach brzóz wywołanych przez dwa pasożytnicze grzyby: włóknouszka ukośnego ? huba czarna i porka brzozowego ? huba biała. Najważniejsze związki w hubach to triterpeny, tzw. Kwasy poliporenowe posiadające działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i zwiększające odporność organizmu. Wyciągi z obydwu hub stymulują w organizmie produkcje przeciwwirusowego interferonu. Pomocniczo mogą być stosowane w leczeniu chorób wirusowych i niektórych nowotworowych. Takim przykładem leku jest Befungin, brzoza była czczona jako drzewo życia, płodności i mądrości. Wierzono też, że gałązki brzozy służyły do wyrobu mioteł czarownic.